Akıllı telefonlarla birlikte tahtı elinden alınan bir dev, küllerinden yeniden doğar mı? Günümüzün hızla değişen sistemi içerisinde yıkıcı bir etkiyle pazar payını kaybeden bir firmanın yeniden eski gücüne ulaşması düşünülmez.
Ancak Nokia bu konuda tabuları yıkma noktasında kararlı gibi görünüyor. Apple ve Samsung rekabeti ile çok farklı bir şekle bürünen mobil telefon ve tablet pazarında Nokia’nın artık yeri yok. Zaten marka mobil cihaz kısmını bazı patentleri ile birlikte Microsoft’a sattı. Çalışanlarının büyük bir kısmı bu satın almadan sonra Microsoft’a geçti ve firma ekişine nazaran bir çekirdek yapıya büründü. Bu nedenle firma istese de 2016 yılına kadar Microsoft anlaşması gereği cep telefonu da üretemeyecek.
Finlandiya’nın bu teknoloji devi 2016 yılına girerken anlaşmanın bitmesine rağmen yeniden cep telefonu üretecekmiş gibide görünmüyor.
Mobil telefon kısmında gerçekleşen satışın ardından firma bir küçülmeye gitmiş ve kendi içerisinde tekrardan yapılanmış. Faaliyet alanı olarak kendine üç alan belirleyen firma bu alanlardaki çalışmalarına yoğunlaşmış görünüyor.
İlk odak noktasını mobil şebeke altyapısı yazılım ve servisleri alanında belirleyen firma, Nokia Networks ismini verdiği bu biriminde İnternet of things (Nesnelerin İnterneti), geleceğin teknolojileri ve 5G alanında çalışmalar yürütüyor. Bulut altyapıları ve yazılım çözümleri yine bu birim altında faaliyet gösteriyor.
İkinci faaliyet alanı olan ileri seviye teknoloji ve lisanslama birimini Nokia Technologies ismi altında yapılandıran firma bu alanda da faaliyetlerine yoğunlaşmış durumda. Bu alanda ise dijital medya ve marka lisanslama alanında çalışmalarını yürütüyor.
İşte bu alanda sahip olduğu bilgi birikimi sayesinde firma kendisine bambaşka bir çıkış yolu bulmuş olabilir. Yakın bir zamanda tanıtımı yapılan OZO firmanın yeni amiral gemisi olabilir. OZO, Nokia’nın geliştirmiş olduğu bir sanal gerçeklik (virtual reality) kamerası. Bu kamera ile artık 360 derece çekim yapılabilecek. Gerçek zamanlı olarak çekim yapabilen kamerası ile pazara hızlı giriş yapmak isteyen Nokia, bu anlamda çalışmalarına hız vermiş durumda.
Piyasaya 60 bin dolar gibi bir fiyatla giriş yapacak olan OZO, sahip olduğu üstün teknoloji sayesinde diğer kameraların önüne geçecek gibi. Daha çok profesyonellere yönelik olması beklenen kameranın, kiralama gibi farklı pazarlama stratejileri ile satışa sunulması bekleniyor.
OZO, Nokia’nın belki de cep telefonu pazarında öngördüğü lens teknolojilerinin ekmeğini yemesi ve o dönemde üretilen teknolojileri kullanıyor olması elini güçlendiriyor. Nokia’nın bu kamerasını diğer sanal gerçeklik başlıklarıyla uyumlu hale getirerek açık bir platform halinde sunması ise bu anlamdaki başarısını artıracak gibi.
OZO’nun beklenen başarısından bahsettikten sonra firmanın kendisi için belirlediği üçüncü faaliyet alanı olan HERE haritalama servisinden bahsedelim. HERE, Google Map gibi bir haritalama servisi olarak çalışmalarını sürdürürken birkaç ay önce Alman otomotiv firmalarında oluşan bir konsorsiyuma satıldı.
Sektördeki değişimi gözlemleyerek , temel yeteneklerine (core competence) odaklanan Nokia ortaya koyduğu iş modeli inovasyonu ile birlikte teknoloji alanında yeniden söz sahibi olmaya hazırlanıyor. Firma içerisinde yaşanan küçülmenin ardından firmanın ortaya koyduğu bu değişim sistem ve uygulama inovasyonu bağlamında da dikkatle incelenmeli. Özellikle OZO’nun pazarlanması açısından düşünülen kiralama gibi değişiklilerin yaşanıyor olması firma açısından süreç inovasyonu olarakta incelenebilir.
“Connecting People” sloganıyla tanıdığımız firma sloganını “Technologies for a connected World” olarak değiştirerek, maketechhuman etiketi altında oluşturduğu online topluluk içerisinde her hafta insanlık ve teknolojinin geleceğini farklı konular altında tartışarak kendine bir sosyal takipçi oluşturmuş durumda. Hatta bu online topluluğun tartıştığı konular firmanın araştırma konularını değiştireceğe benziyor. Bu anlamda firma kitlesel kaynağın kullanımı noktasında da örnek alınabilir.
Görüldüğü üzere Finlandiya’nın teknoloji devi olan Nokia, eski faaliyet alanını Microsoft’a satıp bir küçülme yaşadıktan sonra, yeni bir planlamayla yeniden piyasada söz sahibi olmaya hazırlanıyor. Battığı düşünülen firma bu şekilde bir yükseliş gösterebilirse gösterdiği bu değişim sayesinde, bir çok firmaya örnek olacak. Darısı Volkswagen gibi firmaların başına.
Fatih AYHAN / Aralık 2015